Test konserwacji stanowi jedną z podstaw oceny bezpieczeństwa kosmetyków. Zalicza się do badań mikrobiologicznych kosmetyków. Trwa od 4 do 6 tygodni i poza testami stabilności jest jednym z najdłuższych badań jakie Producent musi wykonać przed wprowadzeniem nowego kosmetyku na rynek. Na czym polega test konserwacji?
Przebieg testu konserwacji
Test konserwacji polega na celowym zakażeniu produktu w warunkach laboratoryjnych bakteriami chorobotwórczymi. Poziom zakażenia wynosi od 100 tys. do 1 mln kolonii na 1g produktu. Zakażenie odzwierciedla zatem skrajnie niekorzystne warunki na jakie mógłby być narażony kosmetyk. Do zakażenia używa się najpowszechniejszych patogenów człowieka tj. bakterii Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus oraz grzybów Candida albicans i Aspergillus brasiliensis. Każdy z patogenów wprowadzany jest do osobnej próbki produktu. Następnie w określonych odstępach czasu określa się ilość pozostałych, żywych bakterii w próbce w przeliczeniu na 1g. Uzyskany wynik przelicza się następnie na logarytm dziesiętny i porównuje z określonymi wymaganiami.
Kryteria bezpieczeństwa
Kosmetyk bezpieczny dla Konsumenta, w kontekście testu konserwacji, to taki który spełnia przynajmniej kryteria określone dla produktów grupy B opisanych w normie PN-EN ISO 11930:2012. Oznacza to, ze w przypadku większości patogenów używanych w teście nie następuje ich przyrost na zadnym z etapów badania. Kryteria grupy A wymagają natomiast aby spadek liczby drobnoustrojów był nie mniejszy niż 3 po przeliczeniu uzyskanych wyników na logarytm dziesiętny.
Czy test konserwacji jest obowiązkowy?
Test konserwacji nie jest obligatoryjny dla niektórych grup produktów. Są one opisane w Przewodniku do oceny ryzyka i identyfikacji produktów niskiego ryzyka mikrobiologicznego, który ma status normy międzynarodowej PN-EN ISO 29621:2011. Zgodnie z przewodnikiem produkty o niskim ryzyku mikrobiologicznym to takie, które zawierają wysokie stężenia alkoholu, niskiej aktywności wody lub skrajnym pH. Przewodnik nie definiuje konkretnych produktów ani kategorii. Ocena ryzyka przeprowadzana jest indywidualnie dla każdego produktu kosmetycznego.
Jak prawidłowo zakonserwować kosmetyk
Odpowiedni sposób zakonserwowania kosmetyku wymaga fachowej wiedzy w dziedzinie formulacji kosmetyków. Dobry konserwant powinien charakteryzować się:
-
-
brakiem toksyczności, działania alergizującego i drażniącego,
-
rozpuszczalnością w preparacie kosmetycznym wystarczającą do właściwej jego konserwacji,
-
właściwościami hydrofilowymi i lipofilowymi,
-
brakiem zapachu, smaku, barwy,
-
trwałością i aktywnością biobójczą w środowisku o różnym pH i temperaturze,
-
brakiem zdolności przenikania przez skórę,
-
odpornością na światło i tlen,
-
aktywnością przeciwdrobnoustrojową w niskich stężeniach,
-
szerokim spektrum aktywności przeciwdrobnoustrojowej
-
odpornością na dezaktywujące działanie innych składników kosmetyku.
Te wysokie wymagania sprawiają, że wybór środka konserwującego nie jest rzeczą łatwą. Pamiętać należy, że kosmetyk nakładany na skórę, na której występuje naturalna saprofityczna mikroflora bakteryjna, nie powinien w żaden sposób zaburzać równowagi jej składu.
-